این گزارش به ارایه شاخص سیمرغ توسعه ایران در سال 1399 اختصاص دارد. شاخص سیمرغ توسعه در گروه سیمرغ توسعه اندیشگاه طرح هزاره پاسارگاد و با نظر اساتید توسعه، طراحی شده است. سیمرغ توسعه بدین معناست که توسعه در نتیجه فعالیت سه کلید هماهنگی، همکاری و اطمینان در جهت گشایش مستمر دسترسی به حقوق مالکیت و کنش به پیش می‌رود. هرچند که شاخص‌های موجود در سطح ملی و بین‌المللی، وضعیت این سه کلید اصلی توسعه را تا حد زیادی منعکس می‌سازد اما شرح حالی که از وضعیت آنها ارایه می‌دهد، نشانگر اثر عاملان این وضعیت نیست. به دیگر سخن، مهمترین وجه تمایز شاخص سیمرغ توسعه با دیگر شاخص‌های توسعه، نمایش اثر بازیگران (سازمان‌های مختلف حاکمیتی و حوزه عمومی و گروهی) روی سه کلید توسعه است. افزون بر این، شاخص سیمرغ توسعه، توسعه را از نظر بنیه پویا و مقطعی نیز می‌سنجد.
گزارش سالانه شاخص سیمرغ توسعه در دو بخش ارایه می‌شود: بخش اول به نتایج محاسبه شاخص بر اساس اثرگذاری بازیگران (سازمان‌ها) روی شاخص‌های بنیه پویا و مقطعی توسعه اختصاص دارد و بخش دوم به مقایسه وضعیت سیمرغ توسعه ایران با کشورهای منتخب و بر اساس شاخص‌های بین‌المللی توسعه می‌پردازد. بخش دوم، فاقد تحلیل اثر بازیگران است اما برای استخراج توصیه‌هایی برای بهبود روند توسعه کشور سودمند خواهد بود. علاقمندان می‌توانند برای آشنایی با مبانی نظری شاخص سیمرغ توسعه به وبسایت موسسه اندیشه و پژوهش طرح هزاره پاسارگاد مراجعه کنند.
شاخص سیمرغ توسعه در سال 99، برابر با 17.633- درصد شد که در مقایسه با مقدار آن در سال 98، یعنی 2.807- درصد، افت شدید قوه توسعه ایران را نشان می‌دهد. عقب‌گرد نظم اجتماعی، مهمترین مشخصه سیمرغ توسعه در سال 99 بود به طوری که حضور نظامیان در عرصه سیاست و اقتصاد را به میزان بیشتری تقویت کرد. در متن گزارش، معنای این ارقام با تفصیل بیشتری شرح داده می‌شود. اما به عنوان توضیح کلی، ارقام منفی به معنای هدر رفت پتانسیل توسعه است در حالی که ارقام مثبت، تقویت پتانسیل و امکان توسعه را می‌رساند چون در هر دوره، سازمان‌های مختلف اعم از حاکمیتی، قانون‌گذار، قضائی و از این دست می‌توانند با اقدامات خود این پتانسیل را تقویت کنند اما در صورت عدم توجه به این نقش یا عمل در جهت ضد منافع توسعه شهروندان، این پتانسیل، هدر می‌رود.
ساختار گزارش بدین شرح است: در ابتدا مفهوم سیمرغ توسعه و مدل سیمرغ توسعه، معرفی می‌شود، سپس نمره شاخص سیمرغ و عناصر آن، برای سال 99 شرح داده می‌شود. بخش سوم گزارش نیز به سیمرغ تطبیقی و مقایسه عملکرد توسعه ایران با کشورهای منتخب، بر اساس شاخص‌های بین‌المللی توسعه، اختصاص دارد و جمع‌بندی در بخش چهارم، انجام می‌پذیرد.
امید است که انتشار چنین گزارش‌هایی، افزون بر حساسیت‌زایی نسبت به اقدامات موثر بر توسعه، وجدان اثرگذاران را نیز به سمت بازنگری در اقدامات مخرب و تقویت اقدامات نویدبخش و افق‌گشا برانگیزد.
گزارش سیمرغ 1399 را در پیوند زیر بخوانید:
