بررسی مسائل جاری منابع در ایران (۳)
صد و چهاردهمین نشست کارگرو ه منابع ملی و توسعه:
بررسی مسائل جاری منابع در ایران (۳)
روز سه شنبه ۹ دی ماه ۱۳۹۳ کارگروه منابع و توسعه در جلسه صد وچهاردهم به بررسی دو موضوع محوری پرداخت. اولین موضوع بحث و بررسی کارکرد گروه منابع و توسعه در شبکه اجتماعی مجازی وایبر، بررسی فواید و آسیب های وایبر و دومین موضوع، نقد و بررسی فیلم آموزشی با عنوان خلاقیت از سر کین رابینسون می باشد.
به طورکلی حضور در فضای وایبر خوب است زیرا می توان از نظر سایرین نیز بهره جست. از طریق وایبر امکان ارتباط با افرادی خارج از کارگروه به وجود می آید. با استفاده از این فضای جدید کارهای متفاوتی می توان انجام داد مانند انتشار کتاب های کوچکی با عنوان مینیمال های توسعه که جذاب و خواندنی خواهد شد. بسیاری از کاربران وایبر صرفاً copy pasteکار هستند به این معنا که صرفاً یک متن را میان گروه های مختلف شبکه ی اجتماعی وایبر کپی می کنند و گروه منابع و توسعه تا کنون توانسته است فضای متفاوتی را در وایبر ایجاد کند و از طریق طرح پرسش و ایجاد بحث تاثیر گذار باشد.( ناظری)
* شبکه های اجتماعی تجربه ای از ساختار دموکراتیک هستند و نباید با تعیین موضوع و جهت دادن به بحث ها به فضای دموکراتیک موجود در آنها آسیب زد. چنین فعالیت هایی در شبکه های اجتماعی می تواند جرقه ای برای یک تحول و حرکت اجتماعی باشد. البته شبکه های اجتماعی آسیب هایی نیز دارند برای مثال با پیدایش فیس بوک درصدکتاب خوانی نسبت به گذشته نیز کمتر شد، چون زمان زیادی صرف فعالیت در این فضای مجازی جدید می شد و از طرف دیگر برخی از مردم دچار پنداشت اشتباه می شوند که صرفاً خواندن جملات و عباراتی از یک نویسنده و متفکر به معنای شناخت کافی از آن شخص و کتاب میباشد و در نتیجه دیگر نیازی به خواندن آن کتاب خاص نیست . همین مساله می تواند از جمله آسیب های برنامه های اجتماعی مجازی باشد.(قدیم)
*حضور در شبکه های اجتماعی فرد را در فضای جدیدی قرار می دهد و می تواند تمرینی برای تعاملات دموکراتیک باشد. همچنین در زمان های غیر مفید و فراغت می توان از بحث های کاربردی در وایبر استفاده کرد. البته در وایبر امکان ایجاد بحث های غنی و بیان عمق مطلب به مراتب کمتر از جلسه های حضوری است اما این به معنای رد کارکرد مثبت و مفید شبکه اجتماعی وایبر نیست. در ضمن بهتر است کلیه ی بحث های وایبر را مستندسازی کرد و بعدها در اختیار همه اعضا قرار داد. از طریق وایبر دسترسی به اعضای سابق و اعضایی که خارج از کشور هستند نیز به وجود می آید. (فرهادی نیا)
* اگر بر این باور باشیم که وایبر و شبکه های اجتماعی رسانه هایی هستند که می تواند طبقه روشن فکر و نو اندیش را به سایر افراد جامعه متصل کند در این صورت باید محتوای پیام ها و ساختار آنها به گونه ای باشد که هم قابل اشتراک گذاری بوده و هم ساده و قابل فهم باشد تا پیام های ایجاد شده در کل فضای مجازی به گردش در بیاید. از این رسانه می توان به عنوان وسیله ای برای نشر ایده ها استفاده کرد و ایجاد چنین پیام هایی که قابل انتشار در سایر گروه ها باشد کار بسیار خوبی است نباید فراموش کرد که وایبر یک شبکه پاپیو لار است و نمی تواند به عنوان ابزاری برای بحث های علمی باشد. ( اسدی )
* برای بحث در فضای آن لاین می توان از قبل موضوع را مشخص کرد و زمانی را هم تعییین کرد که همه در آن زمان مشخص در فضای آن لاین حضور پیدا کنند و به تبادل نظر بپردازند. می توان مانیفستی برای گروه تعریف کرد که همه اعضا به آن پایبند باشند که مشخص شود چه کسانی به گروه دعوت شوند و چطور حضور پیداکنند. اثرگذاری بر افراد در شبکه های اجتماعی خوب و مفید است. برای اهل فن هر کوریدوری جزم اندیشی، مضر و مخرب است باید اجازه داد که اهل فن در حوزه تخصصی خود مواضع متفاوت و دگر اندیشانه داشته باشند. (بالکانی)
◄در ادامه جلسه فیلم آموزشی مربوط به سخنرانی سر رابینسون در برنامه تلویزیونی تد برای حاضرین نمایش داده شد. خلاصه فیلم : سخنران به برخی از نقصان ها ی موجود در نظام آموزشی سراسرجهان اشاره میکند. رابینسون معتقد است که نظام های آموزشی کنونی درصد بالایی از خلاقیت فردی را از بین می برند و اولویت با رشته های علمی خاصی مانند ریاضی و زبان ، فیزیک و غیره است و هنر در پایین ترین رده بندی قرار دارد. همین درجه بندی علوم و ارج نهادن به برخی رشته ها و نادیده گرفتن سایر رشته های علمی و هنری در نهایت افرادی را پرورش میدهد که به یک سبک از زندگی روی می آورند که در عالی ترین حالت تدریس در دانشگاه خواهد بود. در حالی که نسل کنونی قرار است برای ۵۰ سال آینده جهان تصمیم بگیرند و تنوع در آموزش و توجه به شیوه های خلاق اساس کار باید قرار بگیرد.
*نظام آموزشی ایران جزء ضد توسعه ترین نظام های آموزشی است. و خلاقیت افراد در این نظام آموزشی تا حد بسیار زیادی از بین میرود. (ناظری)
*سوال اینجاست اگر نظام آموزشی خلاقیت را ازبین برده است چرا تاقبل از آن در ایران نشانه ای از خلاقیت نبوده است. نظام آموزش و پرورش یک نهاد تمدن ساز است و کارکرد مهم آن ایجاد جامعه پذیری و یکسان سازی برای ایجاد تعامل است که اموزش و پرورش این امر را به عهده گرفته است. خلاقیت و متفاوت فکر کردن خوب است اما این به معنای تغییر مسیر آموزش و پرورش و نظام آموزشی نیست.(اسدی)
*به عقیده آقای رابینسون روندی که ما در آینده داریم نرخ خلاقیت بیشتری را نیازمند است و نظام آموزشی کنونی چنین قابلتی ندارد و نیازمند اصلاح است. در روسیه حدود ۲۰ الی ۲۵ سال پیش فیزیکدانان به دنبال راهی بودند که به شکلی غیر از شیوه کشورهای غربی علم فیزیک را توسعه بدهند و درک کنند و در همین راستا شاکله ی علم فیزیک روسی را ایجاد کردند که با غرب تفاوت هایی دارد. درست است که ما به علم نیاز داریم و این امر یقینی است اما وقتی که افراد را در داخل یک قالب بگذارید و از آن بسیار زیاد تکثیر کنید و چنین بیانگارید که بیرون از این قالب نمیتوان فکر کرد چنین شیوه و رویکردی اشتباه است. در حالیکه ممکن است بیرون از این اشل و قالب دنیای دیگری باشد که کسانی که جرات و شجاعت بیرون آمدن از قالب را دارند می توانند آن را کشف کنند . ما رشد بشریت را مرهون چنین افرادی هستیم که از قالب های زمانه خود بیرون رفتند و تمدن سازی از آن کسانیست که در قالب ها می مانند. (فرهادی نیا)
*عمده ی مشکلات در نظام های آموزشی این است که متمرکز بر یک گروه خاص از تخصص هاست و به توسعه بخشی از مهارت ها می پردازند. در این نظام آموزشی بر رویکردهای خاصی از یادگیری تمرکز می شود. براساس نظریه ترجیحات یادگیری هر فردی در چرخه یادگیری به یکی از شیوه های یادگیری علاقه بیشتری نشان می دهد. ترجیحات یادگیری عبارتند از تجربه تجریدی، مشاهده انعکاسی، تئوری پردازی و عمل گرایی. در تجربه تجریدی فرد علاقمند است که خودش برای مثال با وسیله جدیدی که خریداری کرده کار کند و لزوما از دستورالعمل پیروی نمی کند. در مشاهده انعکاسی فرد به کسی که با آن وسیله کار میکند نگاه میکند و علاقه دارد کار کردن فرد دیگری را با آن را ببیند. در تئوری پردازی فرد بیشتر به فکرکردن و تئوری علاقه دارد. عمل گراها دوست دارند مسائل تئوری را در کانتکس واقعی ببینند و درک کنند. اشکال نظام آموزشی این است که به دنبال تئوری پردازی است و صرفاً بر آن تمرکز دارد. از طرف دیگر یادگیری به دو گونه ی تک حلقه ای و دوحلقه ای است. یادگیری تک حلقه ای به این معنی است که برای بررسی موضوع روش مشخصی داریم که نتیجه بدست آمده از آن درست است و یادگیری دو حلقه ای منظور این است که چه چیزی باعث شده این روش درست باشد و چرا نمی شود به شکل دیگری به موضوع نگاه کرد. در نظام آموزشی ما به یادگیری تک حلقه ای می پردازیم. تئوری جنبه های شخصیت اریک برن هم در رابطه با جنبه های شخصیتی انسان این چنین مطرح میکند که هر انسانی در درون خود جنبه هایی دارد که عبارتند از کودک آزاد، که خلاق است . کودک سازگار، که زمینه سازگاری و تبعیت فرد را با محیط فراهم میکند. والد حمایت کننده، این بعد از فرد زمینه حمایت از کودک آزاد را فراهم میکند. والد کنترل کننده ، از کودک سازگار حمایت می کند و بالغ که مبتنی بر عقلانیت فرد است. در یک سیستم آموزشی باید بین این جنبه های شخصیتی فرد تعادلی به وجود آورد.به نحوی که میزانی از خلاقیت سازگاری و عقلانیت در فرد تقویت بشود.(قدیم)
*دولت ها نظام آموزشی متمرکز را ایجاد کرده اند. فلسفه آموزش و پرورش لزوماً فلسفه آگاهی سازی نیست. نسبت معناداری بین آگاهی و سیاست وجود دارد. ایجاد نظام آموزشی فراگیر با ساختار معین بدین منظور است که افراد بپذیرند که نظام سیاسی برای آنها تصمیم بگیرد و فرد را با جامعه پذیری سیاسی سازگار کنند. جامعه پذیری سیاسی نظام آموزشی را به سمتی سوق میدهد که تبعیت پذیری افراد بیشتر شود. تحلیل جامعه پذیری سیاسی با مکانیزم آموزشی امر بسیار ضروری است. اگر نپذیریم که دولتی شکل بگیرد که بخواهد جامعه ای را ایجا د کند که افراد از آن تبعیت کنند و تحت یک امر سلطه زندگی کنند در آن صورت ممکن است فضایی شکل بگیرد که افراد با هم درگیر شوند. یکسان سازی افراد در نظام آموزشی نیز موجب از بین رفتن خلاقیت و تفکر متفاوت و پیدایش مسائل ذکر شده میشود.(دیوسالار)
*باید پذیرفت که در کلیات نظام آموزشی و بویژه نظام آموزشی ایران ضعف ها و کم وکاستی های زیادی وجود دارد که نیازمند تغییر و ایجاد اصلاحات است. کمبودهای زیادی مثل ازبین بردن خلاقیت و تقویت بخش خاصی از علوم و بها ء ندادن به کار گروهی و غیره وجود دارد و همه این مسائل نیازمند توجه و تقویت میباشند( نوری)
