قدرت اطلاعات؛ تاثیر اطلاعات بر نظریه توسعه
بدون شک هزاره سوم را باید هزاره اطلاعات و معرفت نامید. هزارهای که نقطه عطف آن با تحول در عرصه اطلاعات و با پدیدارشدن اینترنت و فضای مجازی پدید آمد. تجربه نشان داده است کشورهایی در این دوره موفقاند که بتوانند با شناسایی مختصات عصر جدید و دستیابی به معرفت مجازی و دیجیتالی با سرعت به سوی توسعه همهجانبه پیش روند. در این خصوص عبدالرسول دیوسالار محقق و نویسنده در زمینه توسعه معتقد است: اطلاعات و درک مضامین آن عامل اساسی ایجاد قدرت در یک کشور محسوب میشود و آن دسته از کشورهایی که بتوانند خود را به معرفت اطلاعاتی تجهیز کنند و سطح دسترسی خود رابالا برند، به توسعه خواهند رسید.
دیوسالار که اخیراً کتاب قدرت اطلاعات (تأثیر اطلاعات برنظریه توسعه) را توسط انتشارات تیسا به بازار کتاب عرضه کرده، امیدوار است که روزی ایران بتواند در پارادایم عصر اطلاعات در جریان رقابت میان قدرتهای اطلاعاتمحور جایگاه مناسب خود را بیابد. کتاب قدرت اطلاعات که با همکاری مؤسسه اندیشه و پژوهش طرح هزاره به چاپ رسیده است، این امکان را به خواننده میدهد که ضمن فهم ماهیت اطلاعات بتواند جایگاه اطلاعات در نظریه توسعه از طریق تحلیل دو شاخص امنیت ملی و قدرت ملی به درستی درک کند. ویژگی بارز این اثر، تحلیلی فلسفی از اطلاعات و شناسایی حوزههای اثر مفهوم اطلاعات در پدیده قدرت است، به طوری که کتاب نمایی جامع از مهمترین چالشهای قدرت و امنیت در عصر اطلاعات نیز ارائه کرده است و سپس به جانمایی مؤلفه اطلاعات نظریه توسعه میپردازد.
این کتاب به بررسی مفهوم اطلاعات، شاخص قدرت و دگرگونی مفهومی آن در عصر اطلاعات، شاخص امنیت ملی در عصر اطلاعات، جایگاه اطلاعات در نظریه توسعه و قدرت اطلاعات میپردازد. تلاش اصلی این کتاب بر این است که پاسخی به دغدغههای توسعه در ایران از نظرگاهی جدید ارائه دهد. با توجه به اینکه تاکنون یک الگوی موفق توسعه بومی شکل نگرفته کتابهایی همچون قدرت اطلاعات میتواند آغازگر و پایهای برای ارائه نظریههایی در زمینه توسعه کشور با توجه به تحولات جهانی و امکانات موجود باشد.
کتاب فهم دقیقی از نسبت اطلاعات، سیاست و نظریه توسعه اجتماعی در اختیار خواننده گذاشته است و با تاکید بر سطح اثرگذاری اطلاعات برنظریه توسعه، چاچوبی جدید برای فهم اهمیت اطلاعات در هزاره جدید ارائه میکند.
نظر برخی صاحبنظران در باره کتاب قدرت اطلاعات:
دکتر یحیی تابش: عضو هئیت علمی و رئیس مرکز محاسبات دانشگاه صنعتی شریف، برنده جایزه جهانی پال اردیش سال ۲۰۱۰ در این خصوص میگوید: «در نیمه پایانی قرن چهاردهم هجری که با دهههای ابتدایی قرن بیستویکم میلادی همزمان شده است، فناوری اطلاعات مهمترین محور توسعه محسوب میشود. ایدهپردازی جهت توسعه دانش و مفاهیم بهم پیوسته اطلاعات با دیگر حوزههای اجتماعی تلاشی ارزشمند در راستای توسعه و پیشرفت خواهد بود. کتاب حاضر کوششی ارزشمند در این مسیر است که به غنای ادبیاتتخصصی و میان رشتهای فناوری اطلاعات میافزاید.»
دکتر حسین سلیمی: دانشیار گروه روابط بینالملل و رئیس دانشگاه علامه طباطبایی از زاویه دیگری به مساله نگریسته و معتقد است: «بیش از دو هزار سال پس از میلاد مسیح لازم بود تا بشر دریابد که دانایی، دانش و اطلاعات، نشانههای اصلی و نماد انسانیت او و عامل اصلی سعادت، رشد و توسعه جامعه بشری هستند. کتاب قدرت اطلاعات، به تلاش گرانقدر عبدالرسول دیوسالار گامی ارزنده است به سوی آشکارسازی این گزاره تاریخساز که انسان به عصر دانایی قدم گذارده و در این گام تنها افزایش توانایی مبتنی بر دستیابی و بهرهگیری از اطلاعات است که مسیر ما را در رسیدن به توسعه هموار میسازد. باید این نکته را به متنارزشمند این کتاب افزود که افزایش دانایی و بهرهگیری از اطلاعات تنها در محیط آزاد و جریان آزاد اطلاعات، قابل تحقق است؛ آزادی نه فقط در محیط درونی کشورها بلکه در عرصه جهانی. آزادی جریان اطلاعات زمانی معنیدار است که امکان دسترسی آزادانه به منابع اندیشه و اطلاعات در عرصه جهانی فراهم آید و هیچ چیز مانع ورود به محیط بهم پیوسته اطلاعات و دانش در عرصه جهانی نشود. عرصه جهانی اطلاعات ازاین رو عامل اصلی پیشرفت است که مبنای پیوند اندیشههای انسانی است. این نکته مهم است که توسعه به معنای نوین آن در عصر جهانی امکان ظهور خواهد داشت.»
دکتر حسن نوادهتوپچی: دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی نیز میگوید:«توجه به عناصر قدرت و تأکید بر قدرت اطلاعات در فرایند توسعه، کار زیبندهای است که مؤلف محترم به آن اهتمام ورزیده است. شناخت دقیق قدرت، عناصر آن و هم راستاکردن آنها برای تحقق اهداف ملی و همچنین عدالت و شاخصهای آن در خصوص مؤلفههای قدرت، چالشی است که همت اهل نظر و تحقیق را میطلبد تا در سایه آن الگوی توسعه همه جانبه کشور محقق شود.»
معرفی و خلاصه کتاب قدرت اطلاعات