تعاریفی از توسعه؛ فهیمه نظری
توسعه، از مباحث پردامنه و گسترده چند رشتهای علوم اجتماعی، با ادبیات متنوع و فزایندهای كه زمینهساز تأسیس گرایشهای فرعی در پارهای از رشتههای علوم اجتماعی چون اقتصاد با عنوان «اقتصاد توسعه» و جامعهشناسی با عنوان «جامعهشناسی توسعه» شده است. همچنین توسعه عنوانی است برای مجموعهای از راهبردها، برنامهها و سیاستهای كلانِ دولتها بویژه در كشورهای جهان سوم، با هدف بهبود و ارتقایزندگی مادّی و معنوی مردم (شهروندان)، كه در قالب فرآیندی چند بُعدی (سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی) و پیچیده، تدوین و تصویب و اجرا میشود.