جلسه ۱۹

نام کارگروه:توسعه و منابع ملی

رئیس كارگروه:آقای عبدالرسول دیوسالار

شماره جلسه:۱۹

تاریخ برگزاری:۱۳۸۹/۵/۲۰

محل برگزاری:موسسه اندیشه و پژوهش طرح هزاره 

مدت زمان:۳ ساعت 

حاضرین(به ترتیب الفبا): آمنه جعفری قدوسی، سمیه جوانمردی، فرامرز دائی‌نژاد، عبدالرسول دیوسالار، مهران شمس‌احمر، محمود فرهادی نیا، مهرداد ناظری

غائبین:غلامرضا حداد 

تنظیم کننده:سمیه جوانمردی

عنوان:نقد و بررسی طرح توجیهی كارگروه توسعه و منابع ملی(۴)

کلیدواژه: ایران، توسعه ملی، منابع ملی

چکیده:در این نشست، در ادامه مباحث جلسه گذشته، طرح توجیهی كارگروه مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

در ادامه طرح و نقد و بررسی طرح توجیهی كارگروه توسعه و منابع ملی، در این جلسه موارد زیر طرح و مورد نقد و بررسی قرار گرفت:

۱٫مراحل تحقیق شامل: مطالعات نظری و پایه منابع ملی، مطالعات نظری و پایه مدیریت و تخصیص منابع ملی، تجزیه و تحلیل وضعیت منابع ملی در ج.ا.ا،تدوین و توصیف نظریه منابع ملی،ارائه راهکارهای توسعه مبتنی بر نظریه منابع ملی

۲٫اهداف كارگروه

۳٫سیاست ها و اصول كارگروه

۴٫زمان بندی مراحل تحقیق

۵٫روش تحقیق

۶٫تركیب نیروی انسانی

۷٫برنامه كارگروه در سال ۱۳۸۹ و خروجی های مورد انتظار در این سال و تقسیم وظایف میان اعضا در سال ۱۳۸۹ 

در ادامه گزارش به مصوبات هر بخش اشاره می‌شود.

۱٫مراحل تحقیق

در ذیل این بخش موارد زیر مورد بحث قرار گرفت و در جمع بندی مباحث، تغییراتی اعمال گردید:

-بخش چهارم: ارزیابی نقش منابع ملی در طراحی الگوهای توسعه

با توجه به اینكه در این بخش قصد طراحی و تدوین الگوی توسعه نداریم بلكه صرفا می خواهیم نقش منابع ملی را در الگوهای توسعه موجود بازشناسیم، واژه “طراحی” از عبارت فوق حذف شد.

-عنوان مرحله سوم تحقیق با توجه به فراتر بودن دامنه تحقیق از دوره حاكمیت جمهوری اسلامی، از “تجزیه و تحلیل وضعیت منابع ملی در ج.ا.ا” به “تجزیه و تحلیل وضعیت منابع ملی در ایران معاصر” تغییر یافت و مقرر گردید قید مذكور در سایر بخش های تحقیق نیز به ایران معاصر گسترش یابد.

-در بخش دهم تحت عنوان “بررسی تاریخ تحولات اجتماعی ایران بر پایه پویایی‌های منابع ملی”، اصطلاح “تحولات اجتماعی” مورد نقد واقع شد كه  استفاده از صفت اجتماعی، متبادر كننده معنایی صرفا اجتماعی به ذهن است در حالی كه در این كار ابعاد دیگری چون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و غیره نیز مد نظر است. برخی موارد پیشنهادی جایگزین به شرح زیر می باشد:

۱٫تحولات ملی(شمس احمر)

۲٫تاریخ توسعه ایران(داعی نژاد)

-تدوین زیر بخش های مرحله چهارم “تدوین و توصیف نظریه منابع ملی”، به انجام مراحل اول تا سوم و رسیدن به این ارزیابی موكول شد كه در نتیجه این مطالعات كه حكم مطالعه‌ای اكتشافی را دارا هستند، می‌توانیم به این جمع‌بندی برسیم كه قادر به ارائه نظریه‌ای مستقل در این باب هستیم یا در نهایت، به نظریاتی كه در این حوزه موجود هستند، رجوع می‌كنیم. نكته دیگر، توجه به آزمون نظریه مورد نظر است. در نتیجه، از مفهوم نظریه (با در نظر گرفتن قطعیت نهفته در آن) پرهیز می‌كنیم و با توجه به لزوم آزمون پذیری نظریه، از مفهوم فرضیه استفاده كنیم. در نتیجه مقرر گردید مفهوم نظریه منابع ملی در سایر بخش های تحقیق نیز به فرضیات منابع ملی یابد.

-در بخش بیستم “اولویت‌بندی و ارائه مدل معماری ترکیب بهینه منابع در سطح ملی”، با توجه به لحاظ شدن اولویت بندی در هر نوع معماری، واژه اولویت بندی حذف گردید. همچنین اصطلاح مدل نیز به دلیل دشواری های رسیدن به مدل در علوم اجتماعی، حذف گردید و در نهایت این گزاره حاصل گشت: “ارائه معماری مطلوب منابع در سطح ملی”

-دكتر فرهادی نیا كلیه بیست و دو بخش مراحل تحقیق را در معرض این نقد قرار دادند كه ممكن است در بخش هایی هم پوشانی هایی وجود داشته باشد و در نتیجه،‌ بتوان به نحوی آنها را در هم ادغام كرد از جمله بخش ۱۷ و ۱۸٫ و یا حتی بتوانیم بخش هایی را حذف كنیم. بر این مبنا، مقرر گردید ایشان نظرات خود را جهت تكمیل این بخش، در اختیار كارگروه قرار دهند.

-در بخش اهداف، مقرر گردید اهداف تحقیق به دو بخش اهداف كلی و جزیی تقسیم شود. تدوین و توصیف فرضیه های منابع ملی و توسعه و  ارائه راه‌کارهای عملیاتی جهت توسعه ملی مبتنی بر فرضیه های منابع ملی در ذیل اهداف كلی  و ارزیابی و نقادی کارآمدی و ناکارآمدی سایر نظریات توسعه به کمک فرضیه های منابع ملی، تحلیل روند تاریخی و جاری توسعه کشور مبتنی بر فرضیه های منابع ملی در ذیل اهداف جزیی كارگروه جای گرفتند.

-بخش سیاست ها و اصول كارگروه، مقرر گردید با مشاركت هر یك از اعضاء تكمیل گردد. همچنین مقرر گردید سند استراتژیك موسسه، جهت استفاده در ترسیم سیاست ها و اصول كارگروه منابع ملی از جانب دبیر كارگروه در اختیار اعضاء كارگروه قرار گیرد.

-در زمانبندی مراحل تحقیق تغییر زیر اعمال گردید:

زمان ارائه راهکارهای توسعه ملی مبتنی بر فرضیه های  منابع ملی از سال اول به سال سوم به بعد تغییر یافت.

-در بخش روش تحقیق، با توجه به اینكه روش تحقیق هر بخش از كار احتمالا با بخش دیگر متفاوت است،عنوان این بخش از روش تحقیق به روش های پیاده سازی تحقیق تغییر یافت. با توجه به اینكه روش طوفان فكری تنها یكی از روش های تحقیق خلاق است، عنوان بخش اول نیز به روش های تحقیق خلاق  كه خود شامل طوفان ذهنی نیز می باشد، تغییر یافت.

-در بخش تركیب نیروی انسانی با توجه به لزوم وجود دیدگاههای متفاوت، مقرر گردید هر یك از اعضاء نسبت به تكمیل لیست اعضاء مدعو و مشاور كارگروه اقدام فرمایند. 

-پس از مرور و توضیح برنامه كارگروه در سال ۱۳۸۹ و تقسیم وظایف میان اعضاء در سال ۱۳۸۹، مقرر گردید هر یك از اعضاء بر حسب علاقمندی خود، نسبت به تكمیل جداول اسلاید های ۳۰، ۳۱ و ۳۴ اقدام نماید و جهت جمع بندی،  حداكثر تا روز ۱ شنبه در اختیار دبیر كارگروه قرار دهند.   

۱٫بررسی برنامه پیشنهادی اعضا مطابق فرمت ارسالی

۲٫ارائه دکتر ناظری در خصوص اصول و سیاست‌های کارگروه

۳٫ارائه دکتر فرهادی نیا در خصوص مدل مفهومی رابطه منابع ملی و توسعه

۴٫بررسی تقدم و یا تاخر تعریف توسعه نسبت به منابع ملی و جمع بندی موضوع