تحلیل راهبردهای ایران در قبال سد ایلیسوی ترکیه
پروژه آناتولی جنوب شرقی یا GAP در ترکیه یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های آبی در جهان و بزرگ‌ترین پروژه توسعه‌یی در ترکیه است. این پروژه شامل ۱۳ طرح آبیاری و برقابی است که دربردارنده ۲۲ سد و ۱۹ نیروگاه برقابی روی دجله و فرات است. این پروژه، ۲۵ درصد از برق مورد نیاز این کشور را تامین می‌کند. ترکیه در حوزه آناتولی جنوبی یعنی سرشاخه رودهای عراق و سوریه حدود ۱۵ سد ساخته است که تنها یکی از آنها سد آتاتورک است که حدود ۴۹ میلیارد متر مکعب گنجایش دارد. فرات از ترکیه وارد سوریه می‌شود و سوریه را طی می‌کند و وارد عراق می‌شود و به تالاب هورالعظیم می‌رسد. دجله مستقیما از ترکیه وارد عراق می‌شود و عراق را آبیاری می‌کند و سرانجام به تالاب هورالعظیم می‌رسد. وقتی این سرشاخه‌ها بسته شد تمام اراضی کشاورزی سوریه با مشکلات عدیده روبه‌رو شد و خشکسالی روستاها را خالی کرد که در بروز و شدت بحران سوریه در سال ۲۰۱۱ نیز اثرگذار بود.
اجرای طرح GAP در ترکیه با افتتاح سد آتاتورک بر روی رود فرات در سال ۱۹۹۲، زمینه شروع بیابانزایی در عراق و معضل ورود ریزگردها به ایران را فراهم ساخت. در چارچوب همین طرح، ترکیه در سال ۲۰۰۶، ساخت سد ایلیسو بر روی رود دجله را آغاز کرد که انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۹ به بهره‌برداری برسد. در صورت بهره‌برداری از این سد انتظار می‌رود که پیامدهای آن در کشور عراق نیز به صورت بیابانزایی باشد که آثار مخرب زیست‌محیطی بر روی ایران نیز دارد. در این گزارش، تلاش بر این است تا ابتدا، پیامدهای سد ایلیسو بر روی توسعه ایران در آینده و راهبردهای ایران برای مقابله با پیامدهای منفی آن، تشریح شود.
خلاصه مدیریتی گزارش در فایل پیوست قابل دسترسی است.
جهت دریافت متن کامل گزارش، با شماره زیر تماس حاصل فرمایید:
۸۸۳۱۹۵۰۰(۹۸۲۱+)
گزارش مدیریتی سد ایلیسو
