گروه توسعه پذیری در طی فعالیت ۸ ساله خود، تلاش کرده است تا افزون بر دست یافتن به مدلی بومی و چارچوبی سازگار برای تحلیل چالشهای جاری و آتی توسعه ایران، به سنجش وضعیت توسعه کشور نیز اهتمام ورزد. این کوشش‌ها بر پایه رویکردی تلفیقی از مبانی نظری اقتصاد نهادگرا، نظریه بازیها و نظریه آشوب، استوار شد که در طی یک فرایند مطالعاتی- تحقیقاتی نظری و کاربردی، شکل گرفته بود. رویکرد تلفیقی در مطالعات الگوی مطلوب توسعه در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز به کار گرفته شد. کتاب معمای غازان خان، شرحی از مبانی و مبادی الگوی تلفیقی به دست می‌دهد.
اما ادامه مطالعات مبتنی بر رویکرد تلفیقی و اجرای یک طرح پژوهشی بنیادی-تاریخی درباره تاریخ ایران، به ارایه مدلی بومی به نام «فرابازی توسعه» انجامید که تغییر اجتماعی را در قالب اثر گروهها یا سازمانهای (رسمی یا غیررسمی) اجتماعی بر روی مولفه‌های حقوق مالکیت تحلیل می‌کند. حاصل این مطالعه در قالب کتاب «داستان سی‌مرغ» انتشار یافت. گزاره محوری تمامی مطالعات، لزوم گشایش دسترسی همگان به حقوق مالکیت بود. در سال ۱۳۹۲، ضرورت سنجش دسترسی به حقوق مالکیت به عنوان موتور محرک اصلی فرایند توسعه احساس شد و از این روی، تلاش برای شاخص‌سازی و طراحی مدل سنجش دسترسی به حقوق مالکیت در ایران بر اساس مدل فرابازی آغازید. البته سازمانهایی مانند اتحاد جهانی حقوق مالکیت، اقدام به سنجش شاخصهای حقوق مالکیت برای کشورها می‌کنند اما این شاخصها، صرفا روی خود حقوق مالکیت و سنجش تغییرات اجزای آن، متمرکز هستند. افزون بر این، شاخص‌سنجی بین‌المللی برای حقوق مالکیت، نقش بازیگران اجتماعی- سیاسی و اقتصادی را به حساب نمی‌آورد اما در شاخص توسعه‌پذیری، ضمن توجه به عوامل موثر بر دسترسی به حقوق مالکیت، به نقش بازیگران در تغییرات این عوامل نیز توجه شده است. گزارش حاضر، شامل مبانی نظر غیرفنی و فنی مدل فرابازی برای سنجش اثرگذاری سازمان‌ها و گروهها بر روی دسترسی به حقوق مالکیت است که با توجه به تعیین‌کنندگی آن برای مسیر توسعه کشور، نام شاخص توسعه‌پذیری اندیشگاه طرح هزاره پاسارگاد برای آن انتخاب شده است. برای تایید اعتبار شاخصهای سنجش حقوق مالکیت و گویه‌های آنها، پرسشنامه‌ موجود در متن برای اساتید توسعه در ایران ارسال شد که نتیجه پاسخ‌های اساتید به شرح قسمت تشریح وزن شاخصها و گویه‌ها و شیوه محاسبه تحولات شاخص توسعه‌پذیری، ارایه شده است. امید است که انتشار مستمر و ماهانه تحولات شاخص توسعه‌پذیری همراه با تحلیل‌های فصلی و سالانه از آن، زمینه اصلاح سیاستها و اقدامات سازمانها و گروههای مختلف و در نهایت، هموارسازی و اصلاح مسیر توسعه ایران را فراهم سازد. در اینجا لازم است تا مراتب سپاس خود را از اساتید گرامی، دکتر فرشاد مومنی، دکتر محسن رنانی و دکتر حسن طایی، ابراز بدارم. طراحی و سنجش شاخصها با کمک و همراهی اعضای پرتلاش گروه، خانمها زهرا اردلان، مریم روشن‌معز، بهاره گنجی و مریم موسوی صورت می‌پذیرد.
                                                                                                                                             رضا مجیدزاده
                                                                                                                               مدیر گروه توسعه پذیری ایران

گزارش_چارچوب_نظری_شاخصهای_توسعه‌پذیری

مجموعه گزارش های شاخص توسعه پذیری را از پیوند زیر مطالعه نمایید:

آرشیو گزارش های شاخص توسعه پذیری 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *